काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले शनिबार मेक्सिको र युरोपेली संघबाट आयात हुने वस्तुहरूमा ३० प्रतिशत आयात शुल्क लगाउने चेतावनी दिएका छन्। जनवरीमा पुनः सत्तामा फर्किएपछि उनले अगाडि सारेको व्यापार शुल्क अभियानले विश्वव्यापी व्यापार प्रणालीलाई नै हल्लाएको छ।
ट्रम्पले युरोपेली आयोगकी अध्यक्ष उर्सुला फन डर लायनलाई लेखेको पत्रमा भनेका छन्, “संयुक्त राज्य अमेरिका युरोपेली संघसँग सहकार्य गर्न तयार छ, यद्यपि हामीसँग सबैभन्दा ठूलो व्यापार घाटा तपाईंहरूसँगै छ। तथापि, अब हामी केवल सन्तुलित र न्यायपूर्ण व्यापारमै अगाडि बढ्ने निर्णयमा छौं।” उक्त पत्र उनले सामाजिक सञ्जाल Truth Social मा पोस्ट गरेका थिए।
यस वर्ष ट्रम्प प्रशासनले विभिन्न देशहरूसँगको व्यापारमा आयात शुल्क लगाएको छ – कहिले बढाएको, कहिले घटाएको, कहिले रोकिएको – जसले विश्वका शक्तिशाली राष्ट्रदेखि सामान्य अमेरिकी उपभोक्तासम्मलाई अन्योलमा पारेको छ।
अगस्ट १ देखि लागू हुने शुल्क
ट्रम्पको भनाइ अनुसार अगस्ट १ देखि युरोपेली संघ र मेक्सिकोका सम्पूर्ण आयातित वस्तुहरूमा ३० प्रतिशत शुल्क लागू हुनेछ, यद्यपि केही क्षेत्रगत वस्तुहरू जस्तै अटोमोबाइल (२५%) मा छुट दिइनेछ।
फन डर लायनले भनेकी छिन् कि युरोपेली संघ सहकार्यका लागि अझै पनि तयार छ, तर ३० प्रतिशत शुल्कले अटलान्टिक पारिका दुवै पक्षका व्यवसाय, आपूर्ति श्रृंखला र उपभोक्तालाई क्षति पुर्याउनेछ। उनले थप लेखेकी छन्, “यदि आवश्यक पर्यो भने, युरोपेली संघले आफ्ना हितहरू जोगाउन आवश्यक र अनुपातिक प्रतिशोधी कदम चाल्नेछ।”
मेक्सिकोसँगको समस्या र ट्रम्पको आरोप
मेक्सिकोबाट आयात हुने धेरै वस्तुहरू हाल संयुक्त राज्य अमेरिका-मेक्सिको-क्यानाडा सम्झौता (USMCA) अन्तर्गत शुल्क मुक्त छन्। तर ट्रम्पले मेक्सिकी राष्ट्रपति क्लाउडिया शेनबामलाई लेखेको पत्रमा भनेका छन्, “मेक्सिकोले सिमा सुरक्षामा सघाएको छ, तर त्यो पर्याप्त छैन।” उनले फेन्टानिलको अवैध प्रवेश रोक्नका लागि पनि शुल्क लगाइएको दाबी गरेका छन्।
मेक्सिकोका अर्थमन्त्री मार्सेलो एब्रार्डले एक्स (पूर्व ट्विटर) मा लेखेका छन् कि अमेरिकी अधिकारीसँगको शुक्रबारको बैठकमा मेक्सिकन प्रतिनिधिमण्डलले नयाँ शुल्कको योजनालाई अन्यायपूर्ण भनेको छ र सहमति नजनाइएको स्पष्ट पारेको छ। यद्यपि, दुबै देश व्यवसाय र रोजगारी जोगाउन वैकल्पिक समाधानको खोजीमा छन्।
प्रत्युत्तरमा कडा प्रतिक्रिया दिने ट्रम्पको चेतावनी
शुक्रबार मिति लेखिएका उक्त पत्रहरूमा ट्रम्पले लेखेका छन् कि यदि कुनै देशले अमेरिकी वस्तुमा प्रतिशोधस्वरूप शुल्क लगाउने निर्णय गर्यो भने, त्यसको प्रत्युत्तरमा थप शुल्क लगाइनेछ। “तपाईंले जति प्रतिशत शुल्क बढाउनुहुन्छ, त्यसलाई हामीले लगाएको ३० प्रतिशतमा थपिनेछ,” ट्रम्पले लेखेका छन्।
उनले युरोपेली संघ र मेक्सिकोका विरुद्ध न केवल शुल्कीय, तर गैर-शुल्कीय व्यापार अवरोधहरू पनि रहेको आरोप लगाएका छन्। डिजिटल सेवा कर (Digital Service Tax) जस्ता विषयमा ट्रम्प प्रशासनले लामो समयदेखि असहमति जनाएको छ।
डिजिटल सेवा कर र अमेरिका–ईयू विवाद
डिजिटल सेवा करले अनलाइन सेवा दिने कम्पनीहरूले आम्दानी गरेका कुल राजस्वमा कर लगाउँछ, चाहे तिनीहरू लाभमा चलिरहेका हुन् वा होइनन्। ट्रम्प प्रशासनको भनाइमा यस्तो कर अमेरिकी प्रविधि कम्पनीहरूलाई लक्ष्य बनाएर ल्याइएको हो।
ट्रम्प र उनका अधिकारीहरूले बारम्बार युरोपेली संघ इमानदारीपूर्वक वार्ता नगरेको आरोप लगाउँदै आएका छन्। दुई महिनाअघि मात्र उनले जुन १ देखि युरोपेली वस्तुहरूमा ५० प्रतिशत शुल्क लगाउने धम्की दिएका थिए। “म कुनै सम्झौताको खोजीमा छैन,” उनले त्यसबेला भनेका थिए।
मई महिनामा ट्रम्पले दिएको धम्कीपछि अमेरिकी अर्थमन्त्री स्कट ब्यासेन्टले Fox News मा भनेका थिए, “युरोपेली संघका प्रस्तावहरू हाम्रा अन्य प्रमुख व्यापार साझेदारका प्रस्तावहरू जति गुणस्तरीय छैनन्।”
यसै साताको बिहीबार ट्रम्पले क्यानाडाली केही वस्तुहरूमा ३५ प्रतिशत शुल्क लगाउने चेतावनी दिएका थिए, जसपछिका पत्रहरूमा उनले युरोप र मेक्सिकोलाई लक्षित गरेका हुन्।